In het samenwerkingsverband Toezicht Sociaal Domein werken vier rijksinspecties samen: Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd, Inspectie Justitie en Veiligheid, Inspectie van het Onderwijs en Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid. We houden toezicht op de werking van het stelsel van zorg en ondersteuning in het sociaal domein. Wij kijken naar maatschappelijke problemen rond onderwijs, jeugd, zorg, welzijn, wonen, veiligheid, werk en inkomen.
Soms werken we daarbij samen met Wmo-toezichthouders. Door op ooghoogte van de burger te kijken naar het functioneren van het stelsel willen wij eraan bijdragen dat burgers passende zorg en ondersteuning in het sociaal domein krijgen, zodat zij mee kunnen doen in de maatschappij.
De burger centraal
In ons toezicht staat het perspectief van de burger centraal. Dat wil zeggen dat wij kijken of partijen die met elkaar samenwerken om hulp te bieden, uitgaan van de ondersteuningsbehoeften van burgers. Vervolgens kijken wij naar hoe burgers de hulp ervaren en wat deze hulp hen oplevert. Is bijvoorbeeld de problematiek opgelost of verminderd? De kracht van onze samenwerking is dat wij naar verschillende sectoren en organisaties tegelijk kunnen kijken vanuit dat perspectief van de burger.
Verdere ontwikkeling sociaal domein
Enkele jaren geleden zijn de jeugdzorg, maatschappelijke ondersteuning, werk en inkomen gedecentraliseerd naar de gemeenten. Ook is de Wet passend onderwijs ingevoerd. De verschillende betrokken partijen, waaronder ook politie, justitie en wonen, hebben hard gewerkt om het sociaal domein lokaal of regionaal vorm te geven.
Na de fase van implementatie en ervaring opdoen met elkaar, is het nu zaak om de uitvoering verder te ontwikkelen. Dat betekent ook iets voor de rol van de samenwerkende inspecties de komende jaren. Dit Meerjarenprogramma is een vertaling van deze nieuwe rol.
Drie toezichtlijnen
TSD blijft bijdragen aan passende zorg en ondersteuning aan burgers met problemen op meerdere leefgebieden. Daarvoor gaan we ons toezicht op verschillende manieren inrichten. Dat doen we langs drie toezichtlijnen: verbreden, verdiepen en reflecteren.
In de toezichtlijn Verbreden van toezicht op samenwerking staat het verder uitbouwen van ons toezicht op samenwerking centraal. We gaan ons sectorale toezicht in het sociaal domein nog meer op elkaar laten aansluiten. En we blijven samen toezichtonderzoek doen naar kwetsbare groepen.
In de toezichtlijn Verdiepen van hardnekkige knelpunten gaan we onderzoek doen naar verklaringen daarvoor. Waardoor lukt het niet om op deze punten de uitvoering te verbeteren? De komende jaren gaan we op zoek naar verklaringen waarom bepaalde problemen blijven bestaan. Zo willen wij bijdragen aan een doorbraak in deze vraagstukken.
In de toezichtlijn Reflecteren zetten we in op leren, onderzoeken en evalueren. Daarbij brengen we onze bevindingen bijeen en maken resultaten zichtbaar door bijvoorbeeld landelijke beelden te maken. Zo geven wij inzicht in het functioneren van het stelsel en laten we zien welke factoren een goede uitvoering helpen of belemmeren.
Aanspreken of ingrijpen
De resultaten van activiteiten in de drie toezichtlijnen geven we terug aan alle betrokken partijen bij een vraagstuk. We zullen hen aanspreken op hun rollen en verantwoordelijkheden om maatregelen te nemen en zo tekortkomingen op te lossen. Als dit onvoldoende oplevert, grijpen we in. Waar dat voor de hand ligt, doen wij samen met de Wmo-toezichthouder onderzoek.
Daarbij zoeken we ook de komende jaren nog meer verbinding met de gemeenten omdat zij een cruciale partij zijn in het sociaal domein.
Met de activiteiten in de drie toezichtlijnen willen we de komende jaren ons effect vergroten. De concrete invulling van de toezichtlijnen wordt doorlopend gevuld door de inspecties in een werkagenda, aansluitend bij de eigen programmeringen en de actualiteiten.
